Boşaltım Sistemi Organları


1) BÖBREKLER


120-150 gr. ağırlığında, bel bölgesinin arka tarafında bulunan, çukur kısımları birbirine dönük fasulye şeklinde iki organdır. 




Kan içinde bulunan zararlı artıkları ve üreyi süzerek idrar şeklinde suyla birlikte vücuttan uzaklaştırır.

Dıştan içe doğru zar, kabuk, öz ve havuzcuk denilen 4 bölgeden oluşur.





Böbreğe kalpten kan getiren damara böbrek atar damarı denir ve böbrek atar damarı içerisinde oksijen ve boşaltım ürünleri bakımından zengin kan bulunur. Böbrekten kanı kalbe götüren damara ise böbrek toplar damarı denir.


Böbrek toplar damarında karbondioksit bulunur iken zararlı besin atıkları bulunmaz.


Böbreğin Yapısı ve Çalışması

Böbreğin yapısında çok sayıda nefron adı verilen süzme birimleri bulunur. Nefronlar böbreğin öz bölgesinde bulunur. Boşaltım maddelerini kandan süzer ve idrarı oluşturur. 




Bir nefron böbrek atar damarından ayrılan kollardan oluşan bir kılcal kam damarı yumağı, bu yumağı saran kapsül ve kapsülün devamındaki boru tüp sistemlerinden oluşur. Kılcal kan damarındaki kandan süzülen maddeler, kapsül tüpçüklerde ilerlerken, kandaki faydalı maddeler tüpçükleri saran kılcal kan damarları tarafından geri emilir. Tüpün içindeki sıvıda kalan su ve artıkmaddeler idrarı meydana getirir.


2) İDRAR KANALI

İdrar kanalı böbreklerden çıkıp idrar sıvısının idrar kesesine taşınmasını sağlayan, sağ ve solda olmak üzere 2 adettir.


3) İDRAR KESESİ


İdrar kesesi  kaslı bir yapıda olup, normalde 300-500cm³ idrar alır. Kesede biriken idrar miktarı 200 cm³ ü geçince kaslar kasılır ve insanda tuvalete gitme duygusuna neden olur.


4) ÜRETRA


İdrarın idrar kesesinden dışarı atıldığı boru şeklindeki yapıdır. Sağlıklı bir insanda günde 1-1,5 lt. idrar oluşur.



      


İdrarın bileşiminde su, üre, ürik asit, amonyak, fazla vitaminle (B,C), hormonlar ve inorganik tuzlar bulunur. İdrarın rengi ve miktarı yenilen besine göre değişir. İnsanın idrarında kan proteinleri ve glikoz bulunmaz. İdrarda glikoza rastlanması şeker hastalığının belirtisidir.



Böbreklerin çalışması istemsizdir, omurilik soğanı tarafından kontrol edilir. İdrarın oluşması ve vücuttan uzaklaştırılmasında hormonlar görevlidir. Bu hormonların azlığı veya çokluğu boşaltım faaliyetlerinde düzensizliğe neden olabilir.









Hiç yorum yok:

Yorum Gönder